Америкалық ғалымдар жүйке жасушаларының аксондары қозуды синапстарға ғана емес, сонымен қатар қарама-қарсы бағытта да жүргізе алатынын анықтады, деп хабарлайды PhysOrg. Зерттеуді солтүстік-батыстағы Нельсон Спрустон басқарған топ жүргізді Иллинойстағы университет (Солтүстік-Батыс университеті). Олардың жұмыстары Nature Neuroscience журналында жарияланған.
Әрбір нейронның екі түрі бар: бір аксон және бірнеше дендрит. Бұрын қозу жүйке жасушасының немесе дендриттердің денесінен аксон бойымен оны басқа нейронмен немесе жүйкеленген органның жасушасымен байланыстыратын синапсқа таралады деп есептелген.
Кеміргіштерге жүргізілген тәжірибелер арқылы Спрастон тобы нейрондар жасуша денесінің немесе дендриттердің электрлік стимуляциясы болмаған кезде жануы мүмкін екенін анықтады. Екі минут бойы ғалымдар әрбір 10 секунд сайын нейрондарды тітіркендірді, содан кейін олар жасуша арқылы қозудың таралу процесін тіркеді. Олар ынталандыру тоқтатылғаннан кейін нейрондар бір минутқа дейін атуды жалғастырғанын анықтады.
Зерттеушілердің айтуынша, олар алғаш рет аксондардың бірнеше тітіркендіргіштерді жинақтап, біріктіре алатынын және біраз уақыттан кейін көрші жасушаларға қозуды жібере алатынын көрсете алды. Олар сондай-ақ кешіктірілген импульстар нейронның тітіркену орнында емес, аксонның соңында, жасуша денесінен алыс екенін анықтады.
Тышқандардың гиппокампындағы және неокортексіндегі бірнеше нейрондарды зерттей отырып, ғалымдар әртүрлі жасушалардың аксондары қозу туралы ақпаратты жүйке талшықтары бойымен өткізбестен бір-біріне бере алатынын анықтады. Нерв жасушаларының бірін қоздырғаннан кейін зерттеушілер көрші нейронның аксонында кешіктірілген импульстарды тіркеді.
Кейінгі зерттеулер барысында Спрастон тобы нейрондардың мұндай реакциясы кездейсоқ емес пе, әлде ол жүйке жасушаларының көпшілігіне тән ме, соны анықтауға ниетті. Егер соңғысы рас болып шықса, американдықтардың ашылуы ғалымдардың жүйке жүйесінің жұмысы туралы көзқарасын түбегейлі өзгертеді.
news.gradusnik.ru
